İlk “modern” dünya haritasına bakın ve gözleriniz bayram etsin!
Venedikli bir keşiş Fra Mauro
1450’de Venedikli bir keşiş olan Fra Mauro, kartografi uzmanlarının dediğine göre bilinen “ilk modern dünya haritası”nı yaratmış olabilir. 250 yıl sonra bu haritanın bir kopyası yapıldı ve kopya İngiliz Kütüphanesi’ne kondu.
Fra Mauro’nun haritası
Ama bu harita yaşının ötesinde nedenlerden ötürü ilginç. Brain Pickings’den Maria Popova’nın yazdığına göre bu küresel tasvir, 1450-1800 yılları arasında, haritaların altın çağını yaşadığı dönemde yapılmış. Bu yıllarda haritalar sadece deniz yolculuklarında kullanılan bir araç olmanın ötesinde ayrıca birer sanat eseri olarak algılanırdı. Bir sanat yapıtı olarak görülen bu haritalar bir tür kültürel ve sosyal statü sembolüydü.
Propaganda aracı olarak haritalar
Başka bir deyişle, bu antik haritalar bir tür propaganda aracı olarak kullanılıyordu (kimileri hala böyle kullanıldığını savunuyor). İngiliz Kütüphanesi’nin kartografi küratörleri Peter Barber ve Tom Harper bu eserlerden “Harikulade Haritalar: Güç, Propaganda ve Sanat” adında bir koleksiyon yarattı. Küratörler bu antik haritaların sadece deniz yolculuklarında kullanılmadığını şu sözlerle savundu:
“[Fra Mauro’nun Dünya Haritası] Güney’i gösteriyor; çünkü 15. yüzyıl pusulaları Güney’i gösterirdi. Harita, Portekizlilerin Afrika’da keşfettiği şeyleri göstermekle kalmıyor; ayrıca ortaçağa ait ve klasik kaynakların da otoritesini sorguluyor. Venedik’te sergilenmesi planlanan harita Marco Polo’nun üstün başarıları üzerinde duruyor. Ayrıca İngiliz Doğu Hindistan Şirketi’nin bu haritayı sipariş etmesi İngilizlerin Portekiz İmparatorluğu’nun varisi olduklarını ima ediyor.”
